Projektowanie ogrodów w 2022 roku, jakie będą trendy?

Jak w bardzo wielu innych dziedzinach życia, w ogrodnictwie i projektowaniu ogrodów również występują trendy. I tak samo, jak w modzie, architekturze, czy sztuce, podlegają one zmianom, czasem sezonowym, a czasem trendy utrzymują się latami. Chciałabym podkreślić, że trend to nie to samo, co moda na coś. Trend wyznacza kierunek, w którym powinna podążać dana dziedzina i jest kształtowany przez osoby profesjonalnie zajmujące się daną branżą. Obecnie najsilniejszy wpływ na trendy ma sytuacja światowa związana z ociepleniem klimatu, zatem świadomi architekci krajobrazu projektują ogrody zrównoważone, zgodne z ideą proekologicznego zagospodarowania przestrzeni.

Zasady projektowania ogrodów ekologicznych

Elementem każdego lub prawie każdego ogrodu jest trawnik. Jego projekt i wykonanie można zaplanować w sposób zgodny z obecnymi trendami... lub nie. Niewątpliwie zielona połać trawy świetnie podkreśla rabaty z roślinami ozdobnymi, daje wrażenie przestrzeni i jest świetnym miejscem do spędzania wolnego czasu. Jednak murawa, która jest monokulturą (składa się wyłącznie z traw, które wyrosły z mieszanki trawnikowej), nie jest zgodna z ekologicznym podejściem, ponieważ wymusza użycie środków chemicznych do usuwania chwastów. A do celów wymienionych wyżej świetnie nadaje się również trawnik zawierający pewną ilość chwastów, bo nadal jest zieloną połacią. Jest również bioróżnorodny, a więc wpisuje się w najnowsze trendy.

W dużych ogrodach zastępuje się część powierzchni trawnikowych łąkami kwietnymi. Podejście takie ma bardzo wiele zalet, oprócz bycia „trendy". Przede wszystkim łąka jest praktycznie bezobsługowa, bo wymaga koszenia raz-dwa razy w sezonie, a nie dwadzieścia. Jest bioróżnorodna, bo zawiera wiele gatunków roślin, kwitnie, więc przyciąga owady zapylające i ma ogromny potencjał estetyczny. Pasuje do każdego stylu ogrodu, od naturalistycznego do nowoczesnego.

Projektowanie ogrodów — dobór roślin ozdobnych

Wybierając rośliny do ogrodu wpisującego się w trend ekologiczny, poszukujemy gatunków występujących w najbliższej okolicy. Dobieramy do nich inne, dobrze czujące się na zastanej glebie i w obecnych warunkach słonecznych i wilgotnościowych. Unikamy roślin z innych stref, środowisk, czy po prostu egzotycznych, ponieważ będą one wymagały od nas zapewnienia warunków, jakie mają w swoim naturalnym ekosystemie.

Pisząc o doborze roślin w aranżacji ogrodów, nie można zapomnieć o trendzie łączenia roślin użytkowych z ozdobnymi. Dotyczy to zarówno drzew i krzewów, które oprócz walorów ozdobnych (kwiaty, liście) mają również jadalne owoce, ale też włączania upraw warzywnych na rabatach kwiatowych. Nie od dziś wiadomo, że baldachy kopru świetnie wyglądają na tle róż, a kolorowy jarmuż ma piękne, pofałdowane liście i do tego jest zimozielony. Inne warzywa również mają walory estetyczne i warto je łączyć z roślinami ozdobnymi, zwłaszcza kiedy nie mamy miejsca na tradycyjny warzywnik lub nie pasuje on nam do stylu ogrodu.

Projektowanie ogrodów — dobór materiałów

Zasady projektowania ogrodów w kontekście doboru materiałów również mogą być ekologiczne i przyjazne naturze. Praktycznie na każdej działce występują powierzchnie twarde, wybrukowane, gdyż potrzebny jest dojazd do domu, garażu, miejsca parkingowe. Jest to naturalne i potrzebne, ale już pozostała komunikacja w ogrodzie nie musi być brukowana. Na ścieżki, placyki możemy zastosować nawierzchnie przepuszczalne dla wody, na przykład żwirowe, które doskonale będą spełniać swoje zadanie, a jednocześnie będą się wpisywać w trend ekologiczny.

Na rabatach często spotykam różne włókniny, maty, agrotkaniny, które mają rzekomo działanie przeciwchwastowe. Produkowane przede wszystkim z polipropylenu, czyli tworzywa sztucznego, absolutnie nie wpisują się w nowoczesne trendy. Stosowanie w ogrodzie materiałów rozkładających się tysiące lat, absolutnie przeczy idei walki z niekorzystnymi zmianami klimatu. Aby chwasty nie przerastały, stosujemy naturalne ściółki z kory, zrębków lub kompostu.

Kolejnym składnikiem aranżacji ogrodów są elementy architektury ogrodowej, typu altany, pergole, trejaże, siedziska, place zabaw. I tu również starajmy się wybierać materiały naturalne, typu drewno, a unikajmy plastiku i tworzyw sztucznych.

Projektowanie ogrodów — oszczędzanie wody

Projektując ogród, musimy pamiętać, że ogólne zasoby wody są ograniczone i zmniejszają się każdego dnia. Dlatego ważne są rozwiązania, które pozwolą nam wodę oszczędzać. Zatem stosujemy gatunki, które są odporne na niedobory wody, zakładamy łąki kwietne, które w przeciwieństwie do tradycyjnych trawników nie potrzebują podlewania, a jeśli mamy spory ogród z tradycyjnymi rabatami, załóżmy nawadnianie, które jest rozwiązaniem oszczędniejszym od samodzielnego podlewania.

Kolejnym elementem mającym wpływ na oszczędność wody jest zbieranie deszczówki. Jeśli mamy na to miejsce, dobrze jest zbudować podziemny zbiornik, w którym możemy zgromadzić całą deszczówkę i na przykład wykorzystywać ją do podlewania ogrodu. Jeśli nie ma mamy miejsca lub możliwości zbudowania zbiornika, to chociaż stosujmy beczki zbierające deszczówkę z rynien.

Coraz częściej również buduje się ogrody deszczowe lub przynajmniej niecki retencyjne, które zapobiegają odpływowi wody deszczowej do kanalizacji i zatrzymują ją w ogrodzie. Takie rozwiązania często stosowane są na terenach miejskich, gdzie marnotrawstwo wody pochodzącej z opadów jest największe.

Pielęgnacja ogrodu ekologicznego

Najnowsze trendy w projektowaniu ogrodów nie dotyczą jedynie fazy projektowej, ale również późniejszego funkcjonowania ogrodu. Byłoby niekonsekwentne projektować proekologiczne rozwiązania, a potem pielęgnować taki ogród z użyciem chemii na przykład.

Największym problemem właścicieli ogrodów są choroby i szkodniki roślin. Właściwy dobór gatunkowy, rozmieszczenie i właściwe odstępy między roślinami — to podstawa pielęgnacji, eliminująca użycie środków ochrony. Sadzonki zdrowe i posadzone w odpowiednich warunkach nie będą podatne na choroby.

Walkę ze szkodnikami również warto pozostawić naturze. Każdy niepożądany owad ma swojego naturalnego wroga, wystarczy z nimi nie walczyć, albo je do ogrodu zaprosić. To właśnie bioróżnorodność przyciągnie do ogrodu pożyteczne owady, ptaki lub drobne zwierzęta typu jeże, czy jaszczurki.

Nawożenie roślin w ogrodzie to ważny element pielęgnacji. I w tym, zakresie również możemy postępować w sposób zgodny z naturą, używając nawozów organicznych typu obornik lub kompostu, który możemy produkować w ogrodzie sami, zakładając kompostownik. Własny kompost jest nie bez przyczyny nazywany „czarnym złotem" ogrodnika — jest za darmo i nie da się go przedawkować.

Własne owoce, warzywa i zioła

W najnowszych trendach dotyczących aranżacji ogrodów nie może zabraknąć roślin użytkowych. Własne warzywa, często uprawiane w pięknych, wyniesionych skrzyniach, to jeden z najsilniejszych ostatnio trendów. Jeśli nie mamy miejsca na taki warzywnik, to chociaż zaplanujmy zielnik z wyborem ziół, które lubimy i używamy w kuchni. Jeśli mamy miejsca na choćby mały sad, skorzystajmy i posadźmy ulubione drzewa owocowe. Jeśli ogród jest mały i nie znajdziemy miejsca na sad, to chociaż wkomponujmy jakieś drzewo owocowe w rabaty ozdobne. Aby mieć udane plony na warzywniku lub w sadzie, musimy zaprosić do ogrodu owady zapylające. Świetnie w tym celu sprawdzą się domki dla murarek, które możemy kupić gotowe lub zrobić własnoręcznie.

Wszystkie powyższe zasady staram się wprowadzać do projektów ogrodów, które mam przyjemność wykonywać. Ogrodnictwo ekologiczne to temat bardzo mi bliski nie dlatego, że jest "trendy", ale dlatego, że czuję prawdziwą potrzebę propagowania tego typu postaw. Opisane powyżej zasady projektowania stosuję na co dzień i bardzo się cieszę, że ta idea jest coraz bliższa architektom krajobrazu oraz ich klientom, właścicielom ogrodów.